Twierdza Osowiec to rosyjska twierdza znajdująca się na trasie Białystok - Ełk, kilka kilometrów za Mońkami. Została zbudowana w drugiej połowie XIX wieku jako typowa twierdza zaporowa. Składała się ona z 4 fortów: fort 1 (Centralny), fort 2 (Zarzeczny), fort 3 (Szwedzki) oraz fort 4 (Nowy). Nazwy te mają także swoje znaczenie i tak np. Fort Zarzeczny został tak ochrzczony z racji jego położenia za rzeką, a Fort Szwedzki został postawiony na miejscu, gdzie to Szwedom udało się bokiem pod osłoną nocy ominąć niezauważalnie Twierdzę Osowiec.
Dlaczego twierdzę zlokalizowano właśnie w Osowcu? Otóż po wybudowaniu w 1873 roku linii kolejowej mającej na celu połączenie Królewca z Odessą wzrosło znaczenie strategiczne Osowca. Rosja musiała zabezpieczyć północną część Królestwa Polskiego, narażoną na uderzenie od strony Prus Wschodnich. Odcinek pomiędzy Niemnem i Narwią w dużej mierze chroniony był przez naturalną zaporę terenu, jaką są Bagna Biebrzańskie i jedynie w okolicach Osowca przeszkoda ta była łatwą do pokonania. To zdecydowało o budowie twierdzy którą wzniesiono z iście rosyjskim rozmachem. Obecnie spośród czterech fortów tylko dwa są w stanie używalności - Fort Centralny i Fort Szwedzki. Pozostałe forty zostały zniszczone podczas działań wojennych i wejście na ich teren jest bardzo niebezpieczne.
Źródło :http://www.atrakcjepodlasia.pl/atrakcje-twierdza-osowiec.htm
